Dijital Biz Dergisi | Yazar

Prof. Dr. Güner GÜRSOY

Aralık 2020

Geleceğin Dünü

Bir önceki “Şimdinin Ötesi” yazımı tamamlamak için “Geleceğin Dünü” adlı yazımı kaleme aldım. Gelecek ile ilgili uzgörülerimizdeki sapmalar, bizleri bugün şaşırtıyor olsa da aynı zamanda yeni bir yönetsel düşünce yapısına hazırlıyor. Geleceğin dününde yani bugün neler yapmalıyız? Aşağıda farklı yaklaşımları kısaca özetledim. İlgilenenler konular hakkında daha kapsamlı okumalar yapabilirler.

Duyarlılık Analizi

Tüm stratejik kararlarımız şirket ve kurumlarımız için hayatidir ve bu kararlarımızı şekillendirirken “duyarlılık analiz”lerini muhakkak yapmalıyız. Duyarlılık analizi temel olarak, kararlarımızı şekillendiren varsayımlarımızdaki sapmaların ne gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceğinin öngörülmesidir. Kararlarımızın yumuşak karnı olan varsayımlarımız, yani doğru olarak kabullenmelerimiz, gelecekte bizi zor durumda bırakabilecek mayın tarlalarıdır. Özellikle içinde bulunduğumuz VUCA dünyasında ise paradigma varsayımlarımızı da bu sürece dahil etmeli ve daha geniş bir perspektifte stratejik kararlarımızı sorgulamalıyız.

Alternatif Planlarla Yönetim

Plan ve bütçelerden sapmaların kaçınılmaz olduğuna yönelik bir genel kanı vardır. Ancak dün bu sapmalar ve şaşmalar kabul edilebilir sınırlar içerisindeyken, bugün yaşadıklarımız bunların kabul edilebilirlik sınırlarını zorlamaktadır. Bu bağlamda, bugün ve özellikle gelecekte mevcut planlarımızdan sapmaların kaçınılmaz olduğunu öngörerek alternatif durumlara ilişkin alternatif plan yedeklerini (contingency planning) önceden hazırlamamız gece kısmen rahat uyumamıza yardımcı olacaktır.

Risk Yönetimi

Dalgalanmaların ve karmaşıklığın arttığı bulanık ve belirsiz (VUCA) dünyamızda her şirket ve kurum için olmazsa olmaz yönetim fonksiyonu risk yönetimidir. Tüm yönetsel fonksiyonlarımızda olası riskleri öngörerek hatta uzgörerek bunlara ilişkin koruyucu tedbirlerimizi şimdiden belirlemeli ve artan olası risklerimizi yönetebilmeliyiz. Risk tolerans düzeylerimizi ve bu düzeyleri aşan riskler için alınacak tedbirler kurumsal sürdürülebilirlik için hayati önem taşımaktadır.

Teknoloji Yönetimi

Teknoloji geleceğin en önemli oyun değiştiren yeteneklerinden biri olacaktır. Bu bağlamda bugünden teknolojinin evrileceği noktayı uzgörerek mevcut teknoloji yatırım ve geliştirme planlarımızı buna bağlı olarak şekillendirmemiz lazım. Özellikle Endüstri 4.0 vizyonu çerçevesindeki uygulamaları ve bunların yansımalarını yakından takip etmeli ve buna ilişkin kurum/şirket Endüstri 4.0 uyum mastır plan çalışması yapmalıyız.

Yetenek Yönetimi

Dalgalanmaların ve karmaşıklığın arttığı bulanık ve belirsiz (VUCA) dünyamızda liderlik ve İnsan Kaynakları Yönetimi mevcut gelişmeler sonucunda Yetenek Yönetimine evriliyor. Kurumsal sürdürülebilirliği şirket içindeki yetenekler ile gerçekleştirebilmek mümkündür. Özellikle problemlerin ve fırsatların sahada süratle tespit edilebilmesi ve bunlar için gerekli tedbir ve düzenlemelerin de gecikmeksizin alınabilmesi sahada konumlandırdığımız ve inisiyatif verdiğimiz yetenekler ile gerçekleşebilir. 

Kurumsal Sürdürülebilirlik

Paradigma değişimleri, krizler, Covid-19 gibi olası pandemi koşulları, müşteri ve çalışanlardaki demografik değişimler, müşteri tüketici davranışlarındaki değişimler, teknolojik gelişmeler, sınırlar ötesi e-ticaretin yaygınlaşması gibi faktörler kurumsal sürdürülebilirlik alanında kurum/şirketleri tehdit etmektedir. Şirketler bu bağlamda kurumsal sürdürülebilirliklerini tehdit edecek KRI – kritik risk ölçütlerini yakından takip ederek bunlara ilişkin risk yönetim teknikleri ile gerekli tedbirleri almaya odaklanabilir.   Kurumsal sürdürülebilirlik için temel 2 kurumsal yetkinlik; (1) kurumsal öğrenmeyi öğrenebilmeyi gerçekleştirme ve (2) kurumsal olarak değişime uyum derecesini yükseltebilmedir.

Kurumsal Öğrenme

Kurumsallaşma kapsamı içinde en önemli boyut kurum/şirket için hayati olan bilgi ve birikimin kurumsallaşabilmesidir. Genelde tecrübeli ve yetenek sahibi kişilerde odaklaşan bu hayati bilgilerin kişilere bağımlı olmasından kurtulmak için; en iyi uygulamalar ve tecrübeler kütüphanesi, iç eğitimci kullanımı, tecrübe ve bilgilerin devamlı talimatlara aktarılması, kurum/şirket içi yönetim koçluğu hizmetlerinin teşkili gibi farklı çözümler uygulamaya geçirilebilir. Öğrenilmiş bilgi kurumsal olarak içselleştirilebilmelidir ve şirketlerimiz kurumsal olarak öğrenmeyi öğrenebilmelidirler.

Değişim Yönetimi

Çevresel faktörlerdeki ve iş ortamlarındaki değişimin bu kadar sık yoğunlukta ve büyük ölçeklerde gerçekleşiyor olması, kurum/şirketlerin sürdürülebilirliği için en büyük tehdit ama aynı zamanda da iyi değerlendirilebilirse fırsattır. Bu nedenle şirketler bünyesinde CCO (Chief Change Officer) olarak değişimden sorumlu Genel Müdür Yardımcılıklarının atandıklarını görüyoruz. Planlı ve organize bir şekilde değişimin yönetilmesi şirket sürdürülebilirliği için olmazsa olmazdır.

Sonuç olarak; gelecek için güçlü bir şekilde hazır olabilmek, geleceğin dünü yani bugünden gerekli tedbirleri almamız ile mümkün. Günlük rutin iş, problem ve sıkıntılarımızdan belli sürelerde sıyrılarak geleceğe yönelik konumlanmalarımızı bugünden tamamlamalıyız. Gelecek hızlı gelecek ve geleceğin dününden itibaren hazır olmalıyız.