Dijital Biz Dergisi | Özel Röportaj

 

Prof. Dr. Muhammed Hasan ASLAN

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ)

Rektör

Temmuz 2021

 

Teknoloji Üreten ve Bilimde Öncü Üniversite

 

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ), 5 fakültesinin (Mühendislik, İşletme, Mimarlık, Temel Bilimler, Havacılık ve Uzay Bilimleri) 18 lisans bölümünde ve 9 enstitüsünün (Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler, Nanoteknoloji, Bilişim Teknolojileri, Enerji Teknolojileri, Biyoteknoloji, Yer ve Deniz Bilimleri, Ulaşım Teknolojileri, Savunma Teknolojileri) 50 lisansüstü tezli/tezsiz yüksek lisans ve doktora programında eğitim-öğretime devam ediyor. 2021 yılı itibariyle, 3.713 lisans ve 4.599 lisansüstü öğrencisi ile %55’ten fazlası lisansüstü düzeyinde toplam 8.312 öğrenciye eğitim veriyor.

 

Sizi kısaca tanıyabilir miyiz? 

İsmim Muhammed Hasan ASLAN. Lisans ve yüksek lisans eğitimimi İstanbul Üniversitesi Fizik Bölümde gerçekleştirdim. Amerika Birleşik Devletleri’nde Colorado School Of Minas’tan doktoramı aldım. 1999’da Gebze Yüksek Teknoloji Enstitünde (GYTE) Fen Fakültesi Fizik Bölümü yardımcı doçent kadrosuna atanarak ülkemde akademisyenliğe devam ettim. GYTE’de Fen Fakültesi Dekan Yardımcılığı, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü müdür yardımcılığı, Fizik Bölümü başkan yardımcılığı, Gebze Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü son olarak da Rektör yardımcılığı görevlerini yerine getirdim. 13 Haziran 2018 tarihi itibariyle Sayın Cumhurbaşkanımızın teveccühüyle 2018-2022 dönemi için Gebze Teknik Üniversitesine Rektör olarak atandım ve hala bu görevimi sürdürmekteyim.

Gebze Teknik Üniversitesi hakkında bize bilgi verebilir misiniz? 

1992’de Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü olarak kurulan kurumumuz, 4 Kasım 2014 tarihindeki Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile Gebze Teknik Üniversitesi oldu. Gebze Teknik Üniversitesi, kurulduğu yıldan bu yana daha kaliteli eğitim-öğretim sunma ve araştırma yapma çabasını devam ettirmiş, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı açılışında Cumhurbaşkanı’nın yaptığı açıklama ile Türkiye’nin 10 araştırma üniversitesinden biri olarak kabul edilerek yeni bir statüye kavuştu. Gebze Teknik Üniversitesi, 5 fakültesinin (Mühendislik Fakültesi, İşletme Fakültesi, Mimarlık Fakültesi, Temel Bilimler Fakültesi, Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi) 18 lisans bölümünde ve 9 enstitüsünün (Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler, Nanoteknoloji, Bilişim teknolojileri, Enerji Teknolojileri, Biyoteknoloji, Yer ve Deniz Bilimleri, Ulaşım Teknolojileri, Savunma Teknolojileri) 50 lisansüstü tezli/tezsiz yüksek lisans ve doktora programında eğitim-öğretime devam ediyor. Gebze Teknik Üniversitesi, 2021 yılı itibariyle, 3.713 lisans ve 4.599 lisansüstü öğrencisi ile %55’ten fazlası lisansüstü düzeyinde toplam 8.312 öğrenciye eğitim veriyor.

Üniversitemiz güçlü akademik kadrosu, nitelikli eğitimi ve sahip olduğu araştırma geliştirme potansiyeli ile ulusal ve uluslararası üniversite sıralamalarında hatırı sayılır sıralarda bulunuyor. Başta savunma sanayi olmak üzere gıdadan, bilişim teknolojilerine birçok sektörün sorunlarına ve ihtiyaçlarına çözüm üreten araştırmalar yapılıyor. Sanayi ve üniversite etkileşimini sağlamak ve bu konuda model olmak adına girişimlerini tüm hızı ile sürdürerek sektörlerin ve sanayicinin çözüm ortağı olmaya devam edecektir.

Var olan potansiyelini sürekli geliştirerek paydaşları ile etkileşimini artırmayı her zaman misyon edinen üniversitemizde sanayi ile iş birliktelikleri, kaliteli eğitim için nitelik artırımı, ülkenin yerli ve milli adımları için çözümler üretmek adına çalışmalarına sürekli bir ivme ile devam ederken, uluslararası alanda daha etkin olmak adına birçok girişimimiz yakında meyvelerini verecek, global ölçekte bir üniversite hedefimiz için yoğun uğraşımız başarılar ile sonuçlanacak.

Fakültelerinizde yapılan ve katma değer üretimine yönelik güncel çalışmalar nelerdir?

Üniversitemiz başta mezunlarını katma değeri yüksek donanımlı bireyler olarak yetiştirmeyi hedefliyor. Sonrasında ise devlet, sanayi ve üniversite üçgeninde etkin rol almak için eğitim, uygulamalı araştırma ve Ar-Ge faaliyetlerine yönelik çalışmaları var olan tüm olanaklarımız ile sağlamayı misyon olarak almıştır, bu doğrultuda bazı çalışmalarımıza örnek olarak şunları söyleye bilirim:
Üniversitemizin, Mühendislik Fakültesi bünyesinde bulunan toplam 10 bölüm eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerine devam etmektedir. Fakülte Bölümleri bünyesinde bulunan ileri teknolojiye yönelik araştırma merkezleri ile sadece bölgemizin değil ülkemizin geleceğinin şekillendirileceği projeler yapılmaktadır. Gebze Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde Üniversite-Sanayi iş birliği kapsamında öğretim üyelerimiz birçok projede proje yürütücüsü, araştırmacı veya danışman olarak görev yapıyor. Aynı zamanda bölümlerimizde TÜBİTAK destekli 2244 Sanayi Doktora Projeleri ve TÜBİTAK 2209-B Sanayiye Yönelik Lisans Araştırma Projeleri kapsamında çalışmalar yürütülmekte ve öğretim üyelerimiz, TEI başta olmak üzere bazı savunma sanayi firmalarının çalışanlarının katıldığı özel yüksek lisans programında danışmanlıklar yapıyor. Bu çalışmalardan bazıları şu şekilde sıralanabilir. Bilgisayar Bölümü’nde 2013 yılında GOSB teknopark bünyesinde kurulan Humeksis Bilişim Teknolojileri firması aracılığı ile engellilere yönelik göz takip sistemleri, arayüz geliştirme, IOT ve yazılım geliştirme projelerinde sanayi ile iş birliği yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bu çalışmalar arasında rafineri izleme sistemi, akıllı müze yönetim sistemi, akıllı buzdolabı gibi sistemlerin geliştirilmesi iş birliğinin yanısıra finansal teknolojiler ve kurumsal yazılım geliştirme alanında Ar-Ge süreçlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi konusunda iş birliği yapılmaktadır.  Bunun yanında Bilgisayar Bölümü’nde Tübitak 2244 Sanayi Doktora İş birliği ve Tübitak 1505 Sanayi programları kapsamında projeler yürütülmektedir. Birlikte çalışmaların yürütüldüğü firmalar arasında Tüpraş, Sahibinden.com, Somart, Koçfinans, Türkiye Finans, Ziraat Teknoloji, Türk Telekom, Kariyer.Net, Asseco, Kuveyt Türk, Öztiryakiler, Protel, Setur, BorsaIstanbul gibi firmalar yer almaktadır. Bölüm bünyesindeki Üniversite Sanayi iş birliği laboratuvarı kapsamında 24 lisans öğrencisinin çalışabileceği bir laboratuvar kurularak Fujistsu ve QNB FinansBank-IBTECH firma sponsorluğunda bir laboratuvar ofis alanı kurulmuş ve bitirme projesi ile diğer ek projelerde çalışma ortamı sağlanmış ve bu sayede iş birliklerinin tüm bölüm için geliştirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca Bilgisayar Bölümü’nde “Akıllı Şehirler için Akıllı Kamu Güvenliği Platformu” isimli TUBITAK-QNRF Ortak Projesi (Türkiye-Katar) yürütülmektedir. Projede GTÜ her iki ülkeden toplamda 10 paydaşın olduğu konsorsiyomda tüm projenin Proje koordinatörü ve Türkiye Konsorsiyomunun Ana yürütücüsü (Lead PI) olarak görev almaktadır. Türkiye konsorsiyomundaki paydaşlar GTÜ, Özyeğin Üniversitesi, Turkcell, Havelsan, İstlink, Hyperion, ve Tazi olmak üzere farklı üniversite ve şirketlerden oluşmaktadır. Biyomühendislik Bölümü’nde  PHITECH Bioinformatics firması ile kanser tedavisine yönelik ilaç hedefleri bulma alanında “Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Modelleri Oluşturulması Ve Etiyopatogenezinin Omik Yöntemlerle Araştırılması”, Ak-Kim Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile “Tekstil Endüstrisinde Ağartma Prosesinde kullanılmak üzere Laktaz Enzimi Üretimi”, DÖHLER Gıda Sanayi Ticaret Ltd. Şti ile “Meyve Suyu Üretim Endüstrisinde Elma Suyu İşleme Prosesinde kullanılmak üzere Pentinaz Enzimi Üretimi” ve Hayat Kimya Sanayi A. Ş. ile “Deterjan Endüstrisi için Biyokatalizörlerin Üretimi” konularında çalışmalar yapılmaktadır. Çevre Mühendisliği bölümünde ETİMADEN şirketi ile yürütülen beş farklı proje, Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi ve Tedarik Sanayi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi ile farklı şirketlerle yürütülen projeler bulunmaktadır. ETİMADEN ile yürütülen projelerde “Atıksu Arıtma Verimliliğinin Arttırılması”, “Atık Barajları ve Konsantratör Atıklarından Bentonit Eldesi ile Atıklarının Bentonit İçeriklerinin Belirlenmesi”, “Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü Üretim Tesisi Atıkları ve Arıtma Tesisi Atıklarının Taşınabilirliğinin Isıl İşlemlerden Farklı Yöntemlerle Arttırılması” ve “Emet İşletmesi Atık Barajı Atık Suyunun Arıtılabilirliği ve Borik Asit Eldesi” konularında araştırmalar yapılmaktadır. Elektronik Mühendisliği’nde “ROKETSAN tarafından yürütülmekte olan “Milli Torpido (AKYA) Geliştirilmesi Projesi”nde torpidonun manyetik sensörünün geliştirilmesi için modelleme, simülasyon, ölçüm, tasarım ve üretim konularında danışmanlık hizmeti verilmektedir. Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde ayrıca farklı sanayi kuruluşları ile Anayurt güvenliğine yönelik ürün geliştirme, pasif sensörlerden oluşan güvenli bölge ihlal tespit sistemini iyileştirme ve milimetrik dalga radarın sisteme entegrasyonu konusunda çalışmalar yapılmakta olup kritik tesis ve sınır güvenliği için bir ürün geliştirilmiştir. Harita Mühendisliği Bölümü ulusal ve uluslararası iş birlikleriyle projeler yürütmektedir. Güney Kore’de bulunan Geomexsoft firmasıyla Akıllı şehirler alanında proje geliştirilmekte, Tarım ve Orman Bakanlığıyla Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Kullanılarak Akıllı Tarım Uygulamaları, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü ile Türkiye’de Kavak envanterinin uzaktan algılama ile tespiti, Belediyelere imar uygulamaları ve yasal konularda danışmanlık hizmetleri, GNSS ile depremlerin ve deformasyonların izlenmesi konularında araştırmalar ve danışmanlık hizmeti verilmektedir. İnşaat Mühendisliği Bölümünde Mert Döküm İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile “Süper Hidrofobik Polimer Beton Drenaj Kanalı Üretimi”, OptoLed Elektrik Elektronik Aydınlatma A.Ş. ile “Pasif Güvenlik Sistemlerine Sahip Elektrik Direklerinin Tasarlanması”, Korkmaz Mutfak Eşyaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile “Nano Partikül Takviyeli Tencere Tabanı Üretimi”, Austrotherm Yalıtım Malzemeleri ile “Geofoam Blokların Otoyol İnşaatlarında Kullanılması” konularında çalışmalar yapılmaktadır. Makine Mühendisliği Bölümü’nde Güçsan Plastik Kalıp Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile “Araç İçi Basınç Dengeleyici Hava Tahliye Parçası Geliştirilmesi”, ve “Yüksek basınçlı reaktör analizi” projeleri sanayi iş birliği kapsamında yürütülen projelerden bazılarıdır. Ayrıca Makine Bölümü’nde Tübitak 2244 Sanayi Doktora İşbirliği programı kapsamında Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ile “Cam Üretiminde Enerji Verimliliği ve Etki Eden Faktörlerin Operasyonel ve Analitik Olarak İncelenmesi” konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü’nde yürütülen savunma sanayii firmaları ile yürütülen önemli projelerden biri “Piezoelektrik Malzemelerin Sualtı Tranduser Uygulamaları”dır.

Mimarlık Fakültemizin Endüstriyel Tasarım Bölümünde uzun vadede, eğitim ve öğretim esnasında sanayi ile iş birliği içerisinde olup gerek araştırma gerek meslek pratiği yönünden öğrencileri profesyonel hayata hazırlama, çevre, ekonomi, kullanıcı ihtiyaçları ve meslek etiği çerçevesinde günümüz endüstrisinin üretim, pazarlama ve kullanım süreçlerinde yer alan tüm paydaşlarının ortak faydasını gözeterek yeni ve inovatif projeler üretmek hedeflenmektedir. Endüstriyel Tasarım Bölümü olarak KOSGEB Kocaeli Gebze OSB Müdürlüğü ile paydaş olup KOBİ Finansman Destek Projeleri, Arge-Teknolojik Üretim ve Yerlileştirme Projeleri ve Girişimcilik Destek Projeleri için değerlendirme komisyonlarında yer alınmaktadır. Sanayi gruplarının geliştirdiği arge-ürge projelerinin değerlendirilmesinde görev alınmaktadır.

Yerli ve Milli Teknolojiler konusunda görüşleriniz nelerdir? Sizce Türkiye Yerli ve Milli Teknolojilerde hangi aşamada, kullanımının artırılmasının sağlayacağı faydalar nelerdir?

Teknolojinin millileşmesi ülkemizin tam bağımsızlığı için olmazsa olmaz kriterlerinden birisi konumundadır. Dışa bağımlılık kavramı artık sadece elle tutulur ürünleri kapsamamaktadır. Ürünleri kontrol eden yazılımlar noktasında bağımsızlığınızı ilan ettiğinizde uluslararası arenada çok daha güçlü bir konuma gelmektesiniz. Ülkemizin son 20 yılı düşünüldüğünde özellikle savunma sanayi alanında millileşme oranlarımız her geçen gün artmaktadır. Üniversitelere bu konuda da büyük rol düşmektedir. Bünyelerindeki teknoloji transfer merkezleri, ar-ge ofisleri veya teknoparklarla yerli ve milli teknoloji üretiminde lokomotif görevi görmelidirler. Gebze Teknik Üniversitesi olarak daha lisans aşamasında öğrencilerimize girişimciliği aşılıyor, şirketleşmelerinin önünü açıyoruz. Bu sayede sadece iyi yerlerde çalışan mezunlar yerine istihdam sağlayan iş verenleri piyasaya kazandırıyoruz. Özellikle yazılım alanında kendi şirketlerini kuran ve kendi yazılımlarını geliştiren birçok mezunumuz ve şirketleri bulunmakta. Yurt dışı bir yazılımın lisanslama maliyeti düşünüldüğünde, hangi alanda olursa olsun kendi topraklarımızda geliştirilen bir yazılım ülkemiz için ciddi katma değer yaratmaktadır. Bu bağlamda devletimizin verdiği birçok teşvik de bulunmaktadır. Özellikle gençlerimizin fikirlerini hayata geçirmeleri için bu teşvikleri iyi araştırmalarını da öneriyorum.

Türkiye’de bilişim alanındaki girişimcilik ile ilgili görüşleriniz nelerdir?

Burada dikkat etmemiz gereken iki ayrı konu bulunmaktadır. Birincisi girişimcilik kültürü, ikincisi ile bilişim sektörünün özellikleri. Ülkemizin çok ama çok büyük bir avantajı var. O da genç bir nüfusa sahip olmamız. İlk başta düşünüldüğünde “genç bir nüfusa sahip olmak ne avantaj getirebilir ki?” denilebilir. Ne var ki girişimcilik eko sisteminde genç bir nüfusa sahip olmak çok büyük olanakları beraberinde getirmekte. Yeni trendleri takip eden, dinamik, hata yapmaktan korkmayan, başarısızlığında, hatalarını tespit edip daha yürekli bir şekilde ayağa kalkmasını bilen bir kitle demek. Bilişim alanına geldiğimizde, ülkemizin genç nüfusunun iyi yönlendirilmesi ve potansiyelinin gerçek anlamda ortaya çıkarılması gerekiyor. TÜBİTAK, KOSGEB gibi kurumlarımızın gençlere sunduğu birçok olanak var.  Ne var ki gençlerimiz arasında girişimcilik kültürü henüz tam olarak oturmuş değil. Girişimciliği sadece boşa bir macera gibi görülmemesi gerekmekte. Unutulmamalı ki girişimciliğin bir gerçeği de amiyane tabirle “batmak”tır. Belki kurduğunuz 99 şirket batar ama en son kurduğunuz şirket dünyaca tanınmış bir şirket olur. Girişimciliğin özü aslında budur. Hiçbir zaman hedeflerinizden vazgeçmeden, korkmadan yılmadan hedefleriniz doğrultusunda mücadele etmektir. Son yıllarda ülkemizde özellikle bilişim-yazılım alanında dünyada da adından söz ettiren büyük şirketlerimiz oldu. Ancak sayıca tabi ki Türkiye gibi büyük nüfusa sahip bir ülke için yeterli seviyede değil. Bu sayıyı arttırmak için hep birlikte elimizi taşın altına sokmamız gerekmektedir. Diğer husus ise, “Bilişim sektörü”. Bu sektör dünyada rekabetin en fazla olduğu sektörlerden birisi olsa da rekabet etmenin de bir o kadar kolay olduğu bir sektördür. Yazılım temelli olan bu sektörde iyi bir fikriniz olduğu zaman bunu hayata geçirmeniz diğer sektörlere nazaran çok daha kolay olabilmektedir. Fikir burada anahtar kelimedir.

Gebze Teknik Üniversitesi olarak güncel iş birlikleriniz hakkında kısaca bahsedebilir misiniz?

Güncel olarak üniversite sanayi iş birlikteliklerimize, Gübretaş, Socar gibi çok farklı sektör aralıklarındaki aktörlerle devam etmekteyiz. Sanayi ile yapılan iş birliktelikleri üniversitemize yetkin insan kaynağı yetiştirmek ve farklı sektörlerin ihtiyaç duyduğu veri ve bilgilerin toplanması için kurulan ileri teknoloji laboratuvarları kazandırdı. Bunlara iki örnek olarak GTÜ Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde hizmet verecek olan Kale Grup tarafından Dr. İbrahim BODUR Sürdürülebilir ve İzlenebilir Tarım Test ve Analiz Laboratuvarı ve TEI-TUSAŞ Motor Sanayii tarafından Yüksek Hesaplamalı Araştırma Laboratuvarı’nı verebiliriz.  GTÜ, sivil yeni nesil drone eğitimi ve üretimi için İngiltere ile iş birliğine başladı. Türkiye’nin drone teknolojisine yeni bir ufuk getirecek olan iş birliği EASA uyumlu yeni nesil İHA2 ve İHA3 pilot eğitimine ve ülkemizin sivil drone üretimine önemli katkılar sağlayacak. Yeni nesil drone eğitimi dünya ile eş zamanlı GTÜ’de verilecek. Yeni kurulan veya gelişmekte olan “genç üniversitelerin”, belirlenen bazı alanlarda gelişiminin diğer üniversiteler tarafından desteklenmesi amacıyla, akademik insan gücü ve araştırma alt yapısı bakımından daha gelişmiş “kıdemli üniversiteler” ile eşleştirilmesini öngören “YÖK Anadolu Projesi”ne dahil olduk bu da bize yeni üniversite sanayi iş birliklerini getirecek.