Yazar

Mustafa ÇELİKPENÇE

 

 

Temmuz 2019

 

Okul Öncesi Kodlama Eğitimleri

 

Blok programlama araçları ile çocuklarımıza kolay bir şekilde kodlama öğretebiliriz. Görsel olarak oluşturulan kod bloklarını kullanan çocuklar, teknik altyapı gerekmeksizin hızlı bir şekilde program geliştirebilir. Farklı renk ve görsellerdeki kod bloklarını, alt alta sürükleyip bırakarak, kendi programlarını oluşturabilir.

 

Teknolojinin gelişimi, son yıllarda hızlanarak devam ediyor. Son yazımızda saniyede ve dakikada sanal dünyada oluşturulan veri miktarlarını paylaşmıştık.

Artık hızına yetişemeyeceğimiz şekilde artan büyük veri, süreçlerin dijital ortama taşınması, robotik ve yapay zekâ alanındaki baş döndürücü gelişmeler, bu alanlarda yetişmiş insan gücü eksikliğini de beraberinde getiriyor. Teknolojinin gelişim hızına uygun olarak, yetişmiş insan gücünü karşılamakta güçlük çekiyoruz.

Bu kapsamda bilişim sektöründeki yeni nesil eğitimler, okul öncesine kadar inmiş durumda. Ülkemizde de bu alanda eğitim veren kurumların sayısı gün geçtikçe artıyor. Tabi öncelikle eğiticinin eğitimi kapsamında, bu alanda eğitim verecek öğretmenleri eğitmemiz gerekiyor.

STEM (Science-Technology-Engineering-Mathematics), dört önemli disiplinin bir araya getirilmesi ile oluşturulan bir öğretim modelidir. Türkçe karşılığı olan FETEMM de aynı şekilde; Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur. STEM ya da FETEMM, okul öncesinden başlayıp lisansüstü eğitimine kadar eğitimin her aşamasında müfredat dahilinde veya haricinde uygulanabilecek bir metot olarak tanımlanmıştır. Temelde günlük hayattaki problemleri farklı yöntemler ve çözümlerle matematiksel bakış açısıyla bakarak çözmeye çalışmaktır. Öğrencilere hem günlük yaşamlarında uygulayabilecekleri pratikleri öğretmektedir. STEM içindeki disiplinlere Sanat (Art) eklendiğinde, oluşan yeni beşli disiplin STEAM ya da STEAM +A olarak tanımlanmaktadır.

STEM öğretim modelinin ana konularından biri de bilişim okur yazarlığıdır. Bu kapsamda bilişim eğitimleri, okul öncesinde verilmeye başlamıştır. 5 yaşından itibaren okul öncesinde kodlama eğitim alan çocuklar, analitik düşünme, problem çözme ve olaylar arasında ilişkileri görebilme yetisi kazanmaktadır. Aynı zamanda bilgisayarları sadece oyun ve sosyal medyada vakit geçirilecek bir araç olarak görmeyip, bilişim okur-yazarlığı kazanırlar.

Deneme-yanılma yoluyla geliştirdikleri kodlama sayesinde üretkenlikleri artar, bilgilerini diğer arkadaşlarla paylaşarak takım çalışmasına yatkınlıkları gelişir. Kodlama eğitimi alan çocuklar, doğal olarak ileride yazılım dillerine daha kolay adapte olacaktır.

Kod, bilgisayarlara verdiğimiz komutlardır. Kodlama ise bilgisayar komutlarını bir amaç doğrultusunda bir araya getirerek oluşturduğumuz bir bütündür. Programlama dilleri ile yazdığımız kodları bilgisayarların anlayabileceği dile çevirebiliriz. Okul öncesinde de etkin olarak kullanılan blok programlama, programlama dillerinin görsellerle desteklenerek basitleştirilmiş halidir.

Okul öncesi kodlama eğitimlerini bilgisayarsız ve bilgisayarlı kodlama eğitimleri olarak ikiye ayırabiliriz.

Bilgisayarsız kodlama eğitimlerinde öğrenciler; bir noktadan başlayıp belirlenen bir hedefe ulaşacak yolu kodlamada komut satırlarını veya komut gruplarını temsil eden yön okları gibi araçlarla bulmaya çalışmaktadır. Bu aşamada öğrenciler; problem çözme, algoritma oluşturma, komut satırları ile ilerleme, tekrarlanan kod blokları ile döngüleri öğrenme gibi yetkinlikler kazanmaktadır.

Blok programlama araçları ile çocuklarımıza kolay bir şekilde kodlama öğretebiliriz. Görsel olarak oluşturulan kod bloklarını kullanan çocuklar, teknik altyapı gerekmeksizin hızlı bir şekilde program geliştirebilir. Farklı renk ve görsellerdeki kod bloklarını, alt alta sürükleyip bırakarak, kendi programlarını oluşturabilir.

Bu alanda kullanabileceğiniz kodlama araçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

  • org: 4 yaşından 18 üstü yaşa kadar geniş kapsamlı bir programlama platformu sunmaktadır. Aynı zamanda Bağımsız Dersler bölümünde bilgisayarsız eğitim imkânı da bulunmaktadır.
  • Scratch: MIT tarafından geliştirilen uygulama, çocuklara kodlama sevdirmeyi hedeflemektedir. Scratch ile programların yanısıra, animasyon ve kodlayarak oyunlar da tasarlanabilmektedir.
  • mBlock: Makeblock firmasının geliştirdiği, Scratch tabanlı geliştirme ortamıdır. Robot kitlerini programlamada etkilidir.
  • Blockly Games: Google tarafından geliştirilen blok kodlama platformudur. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı EBA üzerinden de Blockly uygulamaları geliştirilerek, öğrencilere açılmıştır. http://blockly.eba.gov.tr/ adresinden “Yarının Programcıları için Oyunlar” sloganıyla Blockly oyunlarına erişilebilmektedir.
  • App Inventor: Android platformunda Mobil uygulama geliştirme imkânı sunmaktadır.
  • io: Çocuklara kodlamanın temellerini 3 boyutlu, renkli karakterler ile öğreten uygulamadır.
  • http://movetheturtle.com/: iOS platformundaki telefon ve tabletlerde çalışan uygulama ile çocuklar kaplumbağayı hareket ettirerek, programlamanın temellerini öğrenmektedir.

Yukarıda belirtilen platformların tamamına ilgili web siteleri üzerinden erişilerek, örnek ders ve videoları takip ederek hızlıca kodlama bloklarıyla uygulamalar geliştirilebilmektedir.

Kodlamanın okul öncesine indiği günümüzde, ister okul öncesi ister ileriki eğitim dönemlerinde olsun, tüm öğrencilerimizin kodlama ile tanışması önemlidir. Belediye ve sivil toplum kuruluşları gibi çeşitli kurumlar tarafından düzenlenen ücretli/ücretsiz etkinlikleri takip ederek, çocuklarımızı bu etkinliklere göndermemiz etkili olacaktır. Örneğin İstanbul Şişhane Metro durağında yer alan Zemin İstanbul, çocuklar için bu kapsamda ücretsiz güzel etkinlikler düzenlemektedir. Ya da yukarıda belirttiğimiz adreslerden, çocukların kendi kendine bu eğitimleri almalarına öncülük edebiliriz.